Besluiten & Boeddhisme
Gebaseerd op Ajahn Brahm decisions, decisions, decisions mei 2008
Sta je voor een moeilijke keuze? Probeer je een stap te zetten, maar weet je het gewoon echt niet?
Gefeliciteerd! Het is weer een prachtige dag in Samsara en jij maakt mee wat we allemaal vroeg of laat allemaal eens meemaken. Keuzes en besluiten die je dol maken. Wat voor sommigen een peuleschil lijkt, is voor een ander een duivels dilemma. En waar de ene persoon telkens dezelfde fout lijkt te maken, is de ander ervan overtuigd altijd het juiste te doen.
Of je nu wel of niet een boeddhist bent, de boeddhistische benadering van het besluit is praktisch en biedt een fundering voor een kalme geest. Ajahn Brahm, mijn ‘old time favorite’ monk, heeft er al meerdere talks aan gespendeerd. Hierbij een klein resume uit zijn vrijdagavond Dhamma talk uit mei 2008. (De link van de hele talk staat onderaan.)
Want houd je vast aan je stoelleuning; er is in boeddhistisch opzicht geen ‘goede of foute beslissing’. Besluiten leiden eenvoudig tot consequenties. Die consequenties kunnen misschien niet zijn wat je voor je ogen had, maar dat maakt de beslissing niet goed of fout: het maakt dat je met de consequenties moet omgaan. Welke consequenties een besluit dus ook heeft, uiteindelijk leiden alle paden toch altijd naar je doel. De kunst is dat je een besluit moet laten werken.
Maar wat is ons werkelijke probleem met keuzes maken?
Waarom slaat een ongevraagde zorgen maallust aan als we iets beslissen? Verdrinken we in argumenten voor en tegen? We twijfelen in rondjes. Raken we soms zelfs verlamd bij de gedachte? Van welk avondeten, tot welk huis kopen, tot welke medische behandeling.
Brahm zegt dat het idee dat er ons iets boven het hoofd hangt als we het fout doen ons parten speelt. Dat ontstaat al in onze kindertijd. Foute keuzes leiden regelmatig tot straf of veroordeling. ‘Hoe heb je dat nou kunnen doen?’ Dat had niet gemoeten! Waarom heb jij dat gedaan? Oeh, ik hoor het mezelf soms ook zeggen.
Vooral het ego lijdt onder straf en veroordeling. Je eigen ikkie zet daarom alles op alles om fouten te vermijden, de inzet is hoog; de keuze moet wel de juiste zijn. Anders…. word ik uitgelachen, uitgehoond, ben ik minderwaardig, stom of krijg ik op mijn kop. Deze aangeleerde illusie speelt ons parten bij het maken van beslissingen.
Boeddhisten doen hier niet aan. Je beslissing is alleen maar een beslissing. Er zijn altijd mensen die van je houden. Je bent niet je besluit en evenmin de consequenties van je besluit. Sommige dingen pakken nu eenmaal niet uit zoals je verwacht had, maar welke consequentie je ook beslissing heeft, ook hiermee kun je wel omgaan.
Niet je keuze is belangrijk maar hoe je een keuze maakt.
Je kunt nooit alle consequenties overzien en dus ook niet weten hoe een besluit zal uitpakken. Daarom is het veel belangrijker om te kijken naar hoe je een keuze maakt. Een beslissing die je gemaakt hebt vanuit de juiste overtuiging geeft rust ongeacht de gevolgen ervan. Veel mensen zijn bang het verkeerde te doen en vanuit die angst wordt gehandeld. Maar zoals het met alles in het leven is, het gaat er niet om wat je doet maar hoe je het doet.
Hoe je beslist? Brahm doet het zo.
Zorg dat je weet waar je een keuze over moet maken en doe zo veel mogelijk kennis op over het probleem.
Vraag je af uit welke motivatie je handelt? Handelen uit wraak of uit zelfzucht maar ook schuldgevoel of schaamte en vooral angst, is sowieso niet goed voor je. De juiste intentie is het belang dat verder reikt dan alleen jezelf. Wie help je ergens mee. Wat betekent dit voor mijzelf en ook voor anderen? Als je niet alleen aan jezelf denkt, wordt een keuze eenvoudiger.
Vraag je af, heb ik er de mentale en fysieke energie voor? Het besluit moet werkbaar zijn voor lichaam en geest.
Heb ik de praktische middelen?
Ten slotte laat je de magie van het onderbewuste zijn werk doen. Hoe? Laat het probleem los: Gooi eenvoudig alle info en overwegingen in je brein. En dan laat je het daarbij. Doe gewoon wat anders. Mediteer als je wil. De oplossing borrelt als het ware vanuit je onderbewustzijn naar boven zodra het klaar is.
Wacht op de juiste bus.
Dus sta je op een kruising van keuzemogelijkheden, dan hoef je volgens Brahm alleen maar als het ware op de juiste bus te wachten. Is het niet de juiste bus, blijf wachten, er komt altijd een bus die je brengt waar je heen wilt. We denken dat we van alles moeten bedenken. Maar dat is niet zo. We weten het als we het weten en weten komt niet van denken. Iets weten heeft zijn tijd nodig. Neem je de tijd, dan zul je merken dat je besluiten heel anders zullen zijn dan je gedacht had. Vaak zijn ze innovatiever of creatiever. Ze zijn in elk geval vrij van angst en twijfel want het probleem staat in het juiste perspectief. Brahm; ‘Als je je hand intensief bestudeert, heb je al gauw de neiging deze dichtbij je ogen te houden. Je ziet dan inderdaad je hand. De hand is alleen zo dichtbij, dat ook je niets meer dan de hand ziet, of alleen maar een deel van de hand. Je kan je hand ook een eindje van je af houden. Dan bestudeer je je hand ook, maar zie je eveneens de hand en de omgeving: dus de hand in het juiste perspectief. Het punt is dat het juiste perspectief je meer inzicht oplevert. Durf daarom je besluit los te laten en de rust te nemen die nodig is om het geheel te overzien.
Sta je voor een besluit, ? Wees als Ajahn Brahm en richt je vooral op het hoe je hem maakt!
Sadhu sadhu sadhu!